Jak uniknąć zapalenia dróg moczowych?

Uporczywe parcie na mocz, ból w trakcie oddawania moczu i inne nieprzyjemne objawy, takie jak osłabienie, mogą sugerować zapalenie dróg moczowych. Infekcja dróg moczowych ma tendencje do nawrotów szczególnie u kobiet, ponieważ ich cewka moczowa jest znacznie krótsza niż u mężczyzn. W ciągu życia u 20% kobiet, czyli średnio u jednej na pięć kobiet, występuje przynajmniej raz zapalenie układu moczowego (1). Można jednak wiele zrobić, żeby zapobiec zakażeniu i nie dopuścić do powstawania choroby.

Zapalenie dróg moczowych

Zakażenie dróg moczowych to jedna z najbardziej uciążliwych dolegliwości układu moczowego. Chorobę wywołują bakterie. W wyniku infekcji powstaje stan zapalny błon śluzowych układu moczowego, a niekiedy miąższu nerek (2). Chory zaczyna odczuwać ciągłą potrzebę chodzenia do toalety, nie zawsze jednak udaje się oddać mocz. Na zapalenie dróg moczowych chorują zarówno kobiety, jak i mężczyźni. Kobiety są jednak bardziej podatne na zachorowanie z racji anatomii – układ moczowy znajduje się blisko odbytu, co ułatwia przemieszczanie się chorobotwórczych drobnoustrojów.

Jak rozwija się zakażenie dróg moczowych?

Zakażenie dróg moczowych powoduje obecność bakterii w układzie moczowym. Mogą one przedostać się poprzez jelita oraz pochwę lub odbyt (2). Infekcję wywołują najczęściej pałeczka jelitowa (Escherichia coli) i Proteus mirabilis oraz enterokoki. U kobiet aktywnych seksualnie, 20 % zakażeń układu moczowego pochodzi od bakterii znajdującej się w skórze, Staphylococcus saprophyticus. Jednak większość patogenów znajduje się w przewodzie pokarmowym (3). Zakażenie ma kilka faz:

• na początku dochodzi do kolonizacji drobnoustrojów w pochwie i okolicy cewki moczowej,
• bakterie przedostają się z cewki moczowej do pęcherza,
• następuje zakażenie objawowe (3).

Jak rozpoznać objawy zapalenia dróg moczowych?

Zapalenie dróg moczowych to jedna z najczęstszych przyczyn odwiedzin lekarza pierwszego kontaktu. Nie warto lekceważyć objawów, ponieważ nieleczone zapalenie pęcherza moczowego może przerodzić się w odmiedniczkowe zapalenie nerek. Na jakie objawy warto zwrócić uwagę (2)?

• ból i pieczenie,
• parcie na mocz,
• obecność krwi w moczu,
• ból brzucha i ból nerek w okolicy odcinka kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego,
• nieprzyjemny zapach i wygląd moczu,
• czasami gorączka i wymioty (występują w przypadku zakażenia nerek).

Przyczyny zapalenia dolnych dróg moczowych

Przyczyny nawracających infekcji układu moczowego mogą leżeć w osłabionej odporności, na którą narażone są przede wszystkim kobiety w ciąży. Warto również zwrócić uwagę na odpowiednią higienę intymną, aby uniemożliwić bakteriom dostęp do układu moczowego. Niedostateczna higiena może doprowadzić nie tylko do zapalenia pęcherza, zapalenia cewki moczowej, odmiedniczkowego zapalenia nerek, a także zapalenia prostaty u mężczyzn (2). Oprócz przyjmowania antybiotyków, jest wiele sposobów zapobiegania nawracającym zapaleniom dolnych dróg moczowych, które można wprowadzić od razu.

Zapobieganie infekcjom dróg moczowych

Po zdiagnozowaniu, lekarz najczęściej zaleca przyjmowanie antybiotyków przez kilka dni. Zapalenie układu moczowego to dolegliwość przykra, ale uleczalna. Niestety ma skłonność do nawrotów. Aby zmniejszyć ryzyko ponownego wystąpienia objawów zakażenia, należy (1):

• pić dużą ilość płynów dziennie (minimum 1,5 l), a dodatkowo przed stosunkiem wypić 1 szklankę,
• pamiętać o właściwej higienie intymnej – podcieraniu się od przodu do tyłu, częstszym podmywaniu w czasie miesiączki,
• używać łagodnego żelu do higieny intymnej o odpowiednim pH,
• nie wstrzymywać potrzeby oddawania moczu i zawsze oddać mocz po stosunku płciowym,
• codziennie oraz przed każdym stosunkiem płciowym myć narządy płciowe,
• pić sok z żurawiny, który hamuje przyleganie bakterii do błony śluzowej dróg moczowych,
• jeśli dolegliwości układu moczowego mają związek z aktywnością seksualną, można skonsultować się z lekarzem co do stosowania antybiotyku po stosunku.

Dodatkowo warto zadbać o ciepły ubiór, a szczególnie ciepłą i bawełnianą bieliznę oraz nieprzemakalne buty. Można również zażyć leki bez recepty, które zawierają wyciąg z żurawiny.

 

1. Drabczyk R. Zakażenie układu moczowego. Dostęp online: http://nefrologia.mp.pl/choroby/chorobyudoroslych/51947,zakazenie-ukladu-moczowego Data dostępu: 15.02.2017
2. Barańska B, Wądek T. Zakażenie dróg moczowych – zapobieganie i leczenie. Poradnik dla pacjentek i pacjentów. Piekary Śląskie 2013.
3. Pypko W. Zakażenia dróg moczowych. Postępy Nauk Medycznych. 2014;41:15-18