Pieczenie w układzie moczowym – czy to zakażenie?

Układ moczowy odpowiada za usuwanie zbędnych produktów przemiany materii i utrzymanie równowagi płynów ustrojowych. Czasami przy oddawaniu moczu pojawia się pieczenie, organizm jest osłabiony, temperatura ciała podnosi się. Czy to już oznacza zapalenie układu moczowego? Jak je leczyć?

 

Układ moczowy jest zbudowany z nerek, moczowodów, pęcherza moczowego i cewki moczowej. Pęcherz kurczy się i wydala mocz poprzez cewkę moczową (1). Jeśli jednak w tym momencie odczuwalny jest ból, pieczenie i dyskomfort, może to sugerować zakażenie układu moczowego. Występuje ono u 20% kobiet, czyli w ciągu życia u jednej na pięć kobiet pojawi się ta przykra dolegliwość (2).

 

Co to jest zapalenie układu moczowego?

Gdy do dróg moczowych dostaną się chorobotwórcze drobnoustroje, można mówić o zakażeniu. Choroba może mieć różne tło:

• zapalenie pęcherza moczowego – wniknięcie bakterii do dróg moczowych (najczęstszy przypadek)
• odmiedniczkowe zapalenie nerek – przedostanie się bakterii przez moczowód do jednej lub dwóch nerek
• bakteriomocz bezobjawowy – pacjent nie czuje objawów, jednak badanie wykazuje obecność bakterii w moczu.

Najczęstszą przyczyną zakażenia jest obecność bakterii E. coli (niemal 90% przypadków), która przedostaje się z odbytu do cewki moczowej lub do nerek. Pozostałe 10% stanowią inne drobnoustroje. Zapalenie układu moczowego występuje częściej u kobiet niż u mężczyzn ze względu na budowę anatomiczną: krótszą cewkę moczową (2).

 

Jakie są objawy zakażenia?

Objawy choroby są dość nieprzyjemne:

• ból lub pieczenie przy oddawaniu moczu
• przymus nieustannej potrzeby oddawania moczu
• bóle w dole brzucha
• nudności
• wymioty
• gorączka
• ból w okolicy nerki.

Aby upewnić się co do diagnozy, warto wybrać się do lekarza, który zleci ogólne badanie moczu. Zazwyczaj o zapaleniu układu moczowego świadczy podwyższona ilość leukocytów. Lekarz może dodatkowo zasugerować wykonanie USG nerek i dróg moczowych (2).

 

Jak leczyć zapalenie układu moczowego?

Lekarz proponuje podawanie leków na układ moczowy, na przykład cyproflaksacyny, trymetoprymu, sulfametoksazolu, nitrofurantoiny, czasami antybiotyków. Przyjmowanie leków trwa 1-3 dni. Jeśli objawy ustaną, warto po 10-14 dniach przyjść na wizytę kontrolną i wykonać posiew moczu. W przypadku odmiedniczkowego zapalenia nerek, chorobę leczy się zazwyczaj w szpitalu, gdzie podawane są antybiotyki dożylnie lub domięśniowo.

Zapalenie układu moczowego ma tendencję do nawrotów u kobiet. Szczególnie narażone są te kobiety, które już zachorowały, oraz panie w ciąży. Zdarza się, że zakażenie jest powikłaniem innej choroby układu moczowego, np. kamicy moczowej, choroby gruczołu krokowego, torbieli itp. Tabletki na układ moczowy są bardzo skuteczne, dlatego procent powodzenia leczenia jest dość duży (2).

 

Jak zapobiegać nawracającym zapaleniom pęcherza?

Trzeba do tego podejść kompleksowo: oprócz przyjmowania leków należy zmienić tryb życia (3):

• pić około 2 litrów płynów w ciągu doby
• nie odwlekać oddania moczu w momencie wystąpienia potrzeby oraz zawsze oddawać mocz po stosunku płciowym
• wprowadzić odpowiednią higienę: codziennie myć narządy płciowe od przodu tyłu, ngdy nie odwrotnie oraz podmywać się zawsze przed stosunkiem płciowym
• zamienić środki plemnikobójcze i krążek pochwowy na inną metodę w porozumieniu z lekarzem
• wypijać sok z żurawiny (około 1litra dobowo), ponieważ hamuje przyleganie bakterii do błony śluzowej dróg moczowych. Można również przyjmować żurawinę w postaci tabletek
• jeśli kobieta ma nawrót zakażenia po stosunku seksualnym, zaleca się przyjmowanie profilaktyczej dawki antybiotyku po stosunku
• kobiety po menopauzie mogą stosować dopochwowe estrogeny, które pomogą im odbudować florę bakteryjną pochwy
• ciepło ubierać się, szczególnie zadbać o ciepłą bieliznę i buty
• można też posłużyć się immunoprofilaktyką – szczepionką, która ma podnieść odporność organizmu na bakterie wywołujące zapalenie układu moczowego.

 

1. Drabczyk R. Budowa układu moczowego. https://nefrologia.mp.pl/choroby/chorobyudoroslych/57153,budowa-ukladu-moczowego Dostęp: 31.01.2018
2. Drabczyk R. Zakażenie układu moczowego. https://nefrologia.mp.pl/choroby/chorobyudoroslych/51947,zakazenie-ukladu-moczowego Dostęp: 31.01.2018
3. Drabczyk R. Jak leczyć zapalenie pęcherza moczowego? https://nefrologia.mp.pl/lista/67099,jak-leczyc-zapalenie-pecherza-moczowego Dostęp: 31.01.2018